364. Spanct, Arnoldus Stamelart de

De notaris Art of Arnt Stamelart vander Spanct was op 30 juli 1365 in het Bossche Predikherenklooster als getuige aanwezig bij een overdracht ten overstaan van de notaris en stadsklerk Adam van Mierd (nr.264). Vermoedelijk was Art Stamelart zelf ook op de secretarie werkzaam want tussen 1363 en 1374 trad hij een aantal malen op als tussenpersoon bij overdrachten. Op 26 september 1382 stelde hij als notaris het testament op van Wouter van Erp. De twee exemplaren die van dit testament bewaard zijn werden door Peter Polslauwer (nr.318) geïngrosseerd terwijl Art Stamelart ze met zijn onderschrift en signet valideerde. Dit signet bevat een cirkel met daarin een molenijzer en er omheen de tekst "Arnoldus Sta". Tussen 1370 en 1398 was Art Stamelart vander Spanct tevens zesmaal schepen van Den Bosch, onder meer van 1 oktober 1381 tot 1 oktober 1382. Hij moet dus ook schepen zijn geweest toen hij als notaris het testament van Wouter van Erp opstelde. Deze was zelf in 1373/74 en 1377/78 schepen geweest en mogelijk moet Art Stamelarts enige notariële optreden dus worden gezien als een vriendendienst voor een collega. Het wapen op zijn schepenzegel vertoont zes molenijzers terwijl zijn naam onder de schepenconcepten in het Bosch' protocol net als in zijn signet wordt afgekort tot "Sta". 2)

Art Stamelart was voornamelijk gegoed in St.Oedenrode. Hij bezat er in het gehucht Nijnsel onder meer een huis met tuin en land, samen "Everaetsacker" genoemd. Verder was hij eigenaar van de helft van een huis aan de Markt in Den Bosch. Art Stamelart vander Spanct overleed tussen 1398 en 1402 en was tweemaal getrouwd. Al in 1369 wordt hij genoemd als man van Katherijn, weduwe van Lodewich Albrechts van Bussel. Ze stierf tussen 1382 en 1385. Vanaf dit laatste jaar wordt Art Stamelart vermeld als man van Heylwich, dochter van Goessen Cnode, zoon van Heylwich uten Werde. Ze was eerder getrouwd geweest met Jan Robbrechts van Os en leefde nog in 1431. Art Stamelart had twee natuurlijke zoons die beiden Art heetten. De eerste was een zoon van Lysbeth van Vechel en overleed net als zijn moeder vóór 1430. De tweede was een zoon van Hadewich Jans Buschman en leefde in tegenstelling tot zijn moeder nog in 1430. Verder had Art Stamelart van zijn eerste vrouw mogelijk een zoon Lodewich vander Spanct die vóór 1430 overleed. Diens kinderen Gerit en Bele, vrouw van Jan Arts van Nuenen, droegen toen samen met een groot aantal andere verwanten alle goederen die ze hadden geërfd van Art Stamelart en van zijn natuurlijke zoon Art, alsmede de goederen die ze nog zouden erven van zijn weduwe Heylwich en van zijn andere natuurlijke zoon Art, over aan Gerit Scilder. 3)

In de veertiende en vijftiende eeuw leefden er nog tal van andere Art Stamelarts in Den Bosch en omgeving. Een deel van hen zal ook aan de notaris verwant zijn geweest. Soms nam de bijnaam Stamelart de functie van de voornaam Art over. Zo komt de Bossche schepen Arnoldus Stamelart de Uden ook wel voor als Stamelardus de Uden. Iets dergelijks is het geval met andere vaste combinaties als Goessen Moedel en Art Rover (zie nr.342). Het gebruik van deze namencombinaties lijkt vooral voor te komen onder de verwanten van ridders en wapendragers die in de kwartieren Peelland en Maasland woonden of vandaaruit naar Den Bosch waren verhuisd. Behalve de twee achterneven van de notaris die net als hij Arnoldus Stamelart vander Spanct of Spanck heetten komen onder andere de volgende personen met dezelfde vooren bijnaam voor: Arnoldus Stamelart filius Arnoldi de Bruhese, wapendrager (1345); Arnoldus Stamelart de Penu of vanden Kelre, schepen van Den Bosch (1353-1390) en wapendrager (1399); dominus Arnoldus Stamelart, kanunnik van de St.Jan (1375); Arnoldus Stamelart de Brogel (overl. vóór 1425); Arnoldus Stamelart de Uden, zoon van Henric Henricx van Uden en van Mabelia, schepen (1401-1445), laagschout (1412-1416) en hoogschout van Den Bosch (1430); frater Arnoldus Stamelart, Minderbroeder in Den Bosch (1411); Arnoldus Stamelart filius Henrici, kramer in Den Bosch (1449-1490); Arnoldus Stamelart filius Henrici, schepen van Den Bosch (1461/62), overleden tussen 1468 en 1470; Arnoldus Stamelart alias dictus Sceinken, poorter van Den Bosch (1472); magister Arnoldus de Penu dictus communiter Stamelairt vanden Kelre, baccalaureus in de medicijnen (sinds 1461) en bewoner van het blok van de Markt (1480). 4)